Συμμετοχή στην έκθεση «ΝοΗΜΑΤΑ»

11 μοναδικά νομίσματα

Η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank δανείζει στην περιοδική έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης με τίτλο «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την Αρχαιότητα στο Σήμερα»:

• 9 αρχαία νομίσματα
• 2 ρωμαϊκά και βυζαντινά νομίσματα

Αρχαία νομίσματα

Περιλαμβάνονται εξαιρετικά έργα της αρχαίας ελληνικής νομισματοκοπίας που εντάσσονται στην ενότητα «Θεότητες» της έκθεσης:

1. Αργυρό δίδραχμο Ρόδου, Καρίας, περ. 304-166 π.Χ. – Στην εμπρόσθια όψη απεικονίζεται κεφαλή του θεού Ήλιου.
2. Αργυρός στατήρας Ήλιδος, περ. 432-421 π.Χ. – Στην οπίσθια όψη απεικονίζεται η θεά Νίκη καθιστή σε βάθρο με ανοιχτά φτερά και κλαδί φοίνικα. Το νόμισμα αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank, Χρήμα. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα.
3. Αργυρό τετράδραχμο Γέλα, Σικελία, περ. 420-415 π.Χ. – Στην οπίσθια όψη απεικονίζεται ο θεός-ποταμός Γέλας που έχει μορφή ανθρωπόμορφου ταύρου, και υπάρχει η επιγραφή ΓΕΛΑ. Το νόμισμα αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank, Η άλλη όψη του νομίσματος: Πρόσωπα – Εικόνες – Στιγμιότυπα.
4. Αργυρός στατήρας Λάου, Λευκανία, 510-500 π.Χ. – Στην εμπρόσθια όψη απεικονίζεται παραποτάμια θεότητα ως ανθρωπόμορφος ταύρος, που κοιτάει πίσω, και υπάρχει η επιγραφή ΛΑΖ. Το νόμισμα αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank, Μύθος και νόμισμα. Παραστάσεις, συμβολισμοί και ερμηνείες από την ελληνική μυθολογία.
5. Αργυρός στατήρας Νεαπόλεως, Καμπανία, 325-275 π.Χ. – Στην οπίσθια όψη απεικονίζεται παραποτάμια θεότητα ως ανθρωπόμορφος ταύρος και υπάρχει η επιγραφή [ΝΕ] ΟΠΟΛΙΤΩΝ.
6. Αργυρός στατήρας Θυρρείου, Ακαρνανία, 168-160 π.Χ. – Στην εμπρόσθια όψη απεικονίζεται προσωποποιημένος ο Αχελώος και υπάρχει η επιγραφή ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Το νόμισμα αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank, Η άλλη όψη του νομίσματος: Πρόσωπα – Εικόνες – Στιγμιότυπα.
7. Αργυρό τετράδραχμο Αράδου, Φοινίκη, 137-46 π.Χ. – Απεικονίζεται η θεά Τύχη με πυργόσχημο στέμμα.
8. Αργυρός στατήρας Ιεράπυτνας, Κρήτη, πρώτο τρίτο 1ου αι. π.Χ. – Απεικονίζεται η θεά Τύχη με πυργόσχημο στέμμα. Το νόμισμα αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank, Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων.
9. Αργυρό τετράδραχμο Σελεύκειας, Συρία, μετά το 109/108 π.Χ. – Απεικονίζεται η θεά Τύχη με πυργόσχημο στέμμα.

Ρωμαϊκά και βυζαντινά νομίσματα

Παρουσιάζεται 1 ρωμαϊκό και 1 βυζαντινό νόμισμα:

1. Αργυρό δηνάριο Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, 110-109 π.Χ. – Στην εμπρόσθια όψη απεικονίζεται η Κεφαλή Ρώμης.
2. Χρυσός σόλιδος Αρκαδίου, 383-408 μ.Χ. – Στην οπίσθια όψη εμφανίζεται η Κωνσταντινούπολη νικηφόρος και η επιγραφή CONCORDI AAVGGA / CONOB.

ΝοΗΜΑΤΑ και σημασίες

Στα εγκαίνια της έκθεσης στις 07.12.2023, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης και Επιμελητής της έκθεσης, Καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης, εξήγησε τον λόγο που η λέξη «ΝοΗΜΑΤΑ» στον τίτλο της έκθεσης έχει με μικρό γράμμα το όμικρον:

«Για να μπορεί το ΝόΗΜΑ να είναι και ΝΗΜΑ, καθώς η θεματική της έκθεσης, που είναι οι προσωποποιήσεις και οι αλληγορίες, αποτελεί και το νήμα που ενώνει τις διαφορετικές εποχές, από την αρχαιότητα έως το σήμερα».

Αναφέρθηκε επίσης στις προσωποποιήσεις και τις αλληγορίες: «Ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός, δηλαδή οι άνθρωποι φαντάστηκαν τους θεούς τους κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των ιδίων. Επομένως, προσωποποιούν έννοιες που, πολλές φορές, ανάμεσα στις προσωποποιημένες αυτές έννοιες και τους συμβολισμούς τους, έχουμε το πλάσιμο μιας ιστορίας που είναι ουσιαστικά μια αλληγορία».

Διαβάστε ολόκληρη την παρουσίαση του Καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη.

Ένα καλλιτεχνικό μωσαϊκό

Στην έκθεση παρουσιάζονται 165 έργα μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους από διαφορετικά υλικά: νομίσματα, κεραμικά και πήλινα όστρακα, αγγεία, ανάγλυφα, αγάλματα, χειρόγραφα και βιβλία, τοιχογραφίες και πίνακες ζωγραφικής.

Τα έργα εκπροσωπούν διαφορετικές περιόδους και ρεύματα της τέχνης, από την αρχαία και τη βυζαντινή εποχή, έως την Αναγέννηση και τους νεότερους χρόνους. Πολλά προέρχονται από μεγάλα μουσεία του εξωτερικού. Ενδεικτικά:

• Η Συκοφαντία του Απελλή (1495, Αναγέννηση) του Σάντρο Μποτιτσέλι και του εργαστηρίου του, από τη συλλογή του μουσείου Ουφίτσι στη Φλωρεντία
• Ο Κρόνος καταβροχθίζει τα παιδιά του (1636, Φλαμανδικό μπαρόκ) του Π.Π. Ρούμπενς, από το Μουσείο του Πράδο
• Το άγαλμα Χίμαιρας (400 π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας
• Υδρία του Ζωγράφου του Μειδία (περίπου 410 π.Χ.) από το Βρετανικό Μουσείο

Οι ενότητες της έκθεσης

Η έκθεση διαρθρώνεται σε 6 ενότητες:

1. Χρόνος
2. Φύση (γεωγραφικοί όροι, ουράνια σώματα)
3. Θεότητες (θεοποιημένες έννοιες φυσικών και ανθρώπινων στοιχείων)
4. Άνθρωπος και Ανθρώπινη Φύση (ψυχικές, πνευματικές και σωματικές καταστάσεις, συναισθήματα, πνευματικά έργα)
5. Θεσμοί (πόλεις, δήμος, δημοκρατία, βία, κράτος, δικαιοσύνη, τελετές)
6. Αλληγορίες

Υπάρχει επίσης και ένας Επίλογος.