Η μουσειοβαλίτσα «Νόμος-Νομίζω-Νόμισμα» στο Λαύριο

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε μορφή μουσειοβαλίτσας «Νόμος-Νομίζω-Νόμισμα» της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank ταξίδεψε στο Λαύριο και το Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Εκπαιδευτικό Μουσείο (ΒΒΕΜ). Αφορμή στάθηκε το πιστό αντίγραφο του αργυρού τετράδραχμου που περιλαμβάνεται σε αυτή και συνδέεται άρρηκτα με το Λαύριο και τη μεταλλευτική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην περιοχή ήδη από την αρχαιότητα.

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 18 παιδιά ηλικίας 5-7 ετών. Καθώς αυτή τη φορά το κοινό ήταν μικρότερης ηλικίας, το υλικό της μουσειοβαλίτσας προσαρμόστηκε ανάλογα και υιοθετήθηκε μια προσέγγιση πιο παιγνιώδης και βιωματική.

Το μουσείο υλοποίησε το πρόγραμμα «Νόμος-Νομίζω-Νόμισμα» στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων «Τεχνοκυψέλη», που διοργάνωσε για το καλοκαίρι του 2024.

Τα παιδιά ανακαλύπτουν την ιστορία του νομίσματος

Μέσα από τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε μορφή μουσειοβαλίτσας, τα παιδιά:

• Ενημερώθηκαν για την ανταλλαγή προϊόντων με την οποία οι άνθρωποι κάλυπταν τις βασικές ανάγκες τους πριν την εμφάνιση του νομίσματος.
• Εξοικειώθηκαν περισσότερο με την έννοια του αντιπραγματισμού, μέσα από ένα θεατρικό παιχνίδι αναπαράστασης της ανταλλακτικής οικονομίας.
• Ανακάλυψαν τη συναρπαστική ιστορία του νομίσματος.
• Παρατήρησαν πιστά αντίγραφα αρχαίων νομισμάτων, όπως το αργυρό αθηναϊκό τετράδραχμο που έγινε η αφορμή να μάθουν για τη σχέση του νομίσματος με τη Λαυρεωτική και για τη σημασία της μεταλλευτικής δραστηριότητας της περιοχής στα αρχαία και νεότερα χρόνια.
• Γνώρισαν τον τρόπο κατασκευής των αρχαίων νομισμάτων και δημιούργησαν τα δικά τους νομίσματα από πλαστελίνη με πήλινες μήτρες, σύμφωνα με την αρχαία τεχνική.

Τα νομίσματα διδάσκουν μυθολογία και γεωγραφία

Εκτός από την ιστορία του νομίσματος, τα παιδιά εξοικειώθηκαν με τη γεωγραφία και την ιστορία καθώς:

• Εξερεύνησαν τον επιδαπέδιο χάρτη-παζλ και εντόπισαν πόλεις ή περιοχές όπου εκδίδονταν τα νομίσματα που είχαν μελετήσει νωρίτερα.
• Αναγνώρισαν και περιέγραψαν τα μυθολογικά πρόσωπα και τις παραστάσεις που απεικονίζονται στις χάρτινες κάρτες νομισμάτων που περιλαμβάνονται στη μουσειοβαλίτσα.
• Συμμετείχαν σε ψυχαγωγική βιωματική δραστηριότητα κατά την οποία όρισαν τους νόμους της δικής τους κοινότητας, κοινωνικοποιήθηκαν, συνεργάστηκαν σε ομάδες, έθεσαν ερωτήματα, εξέφρασαν σκέψεις και αλληλοεπίδρασαν.

Το αργυρό τετράδραχμο της Αθήνας

Το αργυρό τετράδραχμο της Αθήνας ήταν το πιο διαδεδομένο νόμισμα του αρχαίου κόσμου από την περίοδο ακμής της πόλης, τον 5ο αιώνα π.Χ., έως και την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν επικράτησαν τα μακεδονικά νομίσματα.

Στην εμπρόσθια όψη του απεικονίζεται η κεφαλή της Αθηνάς, της προστάτιδας θεάς της πόλης, ενώ στην οπίσθια όψη, το ιερό σύμβολό της, τη γλαύκα (κουκουβάγια).

Καθώς η αθηναϊκή πόλη-κράτος αναπτυσσόταν ταχύτατα, η αθηναϊκή γλαύκα, όπως είχε επικρατήσει να λέγεται το νόμισμα, ξεπέρασε τα όρια της πόλης της Αθήνας και χρησιμοποιούνταν ευρέως στις διεθνείς συναλλαγές για 2 συνεχείς αιώνες. Οι λαυρεωτικές γλαύκες κατέκλυσαν τις αγορές από τη Σικελία και την Αίγυπτο έως τη Βαβυλωνία και τη Βακτρία.

Η σχέση του αθηναϊκού τετράδραχμου με την περιοχή του Λαυρίου

Η ευρύτερη περιοχή του Λαυρίου είναι ονομαστή για τον ορυκτό πλούτο της. Ήδη από την αρχαιότητα ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα.

Η συστηματική και εντατική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αργύρου των μεταλλείων της Λαυρεωτικής συνέβαλε στην προώθηση της νομισματικής παραγωγής της αρχαίας Αθήνας. Πλήθος αθηναϊκών τετράδραχμων εκδόθηκαν με πρώτη ύλη τον άργυρο.

Το Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Εκπαιδευτικό Μουσείο

Το Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Εκπαιδευτικό Μουσείο (ΒΒΕΜ) ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2003. Στεγάζεται στο μνημειακό συγκρότημα των ιστορικών εγκαταστάσεων της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, που σήμερα αποτελεί το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.

Μέσα από τις βιωματικές, εκπαιδευτικές, δημιουργικές και περιηγητικές δραστηριότητες που διοργανώνει, το Βιοτεχνικό – Βιομηχανικό Εκπαιδευτικό Μουσείο:

• Αναδεικνύει τη μοναδική μεταλλευτική κληρονομιά της Λαυρεωτικής.
• Προβάλλει την πολυδιάστατη παραγωγική δραστηριότητα της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι τη νεότερη εποχή.