Τραπεζογραμμάτιο 5.000 δραχμών, 1984

Εμπρόσθια όψη

Στα αριστερά ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Κάτω δεξιά ο ναός των Αγίων Αποστόλων στην Καλαμάτα.

Οπίσθια όψη

Τοπίο από την Καρύταινα. Διακρίνεται το κάστρο και η βυζαντινή γέφυρα του Αλφειού.

Έκδοση αφιερωμένη στην Ελληνική Επανάσταση

Η Τράπεζα της Ελλάδος εξέδωσε κάποια τραπεζογραμμάτια με κοινή θεματογραφία στις 2 πλευρές τους. Σκοπός ήταν να τιμήσει σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της χώρας.

Το τραπεζογραμμάτιο 5.000 δραχμών του 1984 είναι αφιερωμένο στην Ελληνική Επανάσταση και την εμβληματική μορφή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Συμβολική ημερομηνία έκδοσης

Το γνωστό «πεντοχίλιαρο» είναι το πρώτο τραπεζογραμμάτιο αξίας 5.000 δραχμών που εκδόθηκε μετά το 1950. Τέθηκε σε κυκλοφορία στις 30 Αυγούστου του 1984. Ήταν το χαρτονόμισμα με τη μεγαλύτερη αξία εκείνη την εποχή.

Στο χαρτονόμισμα αναγράφεται ως ημερομηνία έκδοσης η 23η Μαρτίου 1984. Η ημερομηνία είναι συμβολική, καθώς στις 23 Μαρτίου 1821 απελευθερώθηκε η Καλαμάτα και τελέστηκε η πανηγυρική δοξολογία στον ναό των Αγίων Αποστόλων.

Ο Γέρος του Μοριά

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770-1843) ήταν αρχιστράτηγος της Ελληνικής Επανάστασης και έδρασε κυρίως στην Πελοπόννησο. Γι’ αυτό ονομάστηκε ο «Γέρος του Μοριά».

Ο Κολοκοτρώνης ήταν έμπειρος στρατηγός που γνώριζε πολύ καλά τον κλεφτοπόλεμο. Προετοίμαζε τον επικείμενο ένοπλο αγώνα από τον Ιανουάριο του 1821.

Στις 23 Μαρτίου 1821 συμμετείχε στο στρατιωτικό σώμα που κατέλαβε την Καλαμάτα, υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Επίσης, ήταν παρών στη δοξολογία που πραγματοποιήθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων και σηματοδότησε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Στόχος του ήταν να καταλάβει την Τριπολιτσά, το διοικητικό κέντρο των Οθωμανών στον Μοριά. Πίστευε ότι η κατάληψή της ήταν πολύ σημαντική για την επιτυχία της Επανάστασης.

Η νίκη στο Βαλτέτσι (13 Μαΐου 1821) και η άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821) οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στον Κολοκοτρώνη. Η στρατιωτική ιδιοφυΐα του αναδείχθηκε περαιτέρω στη μάχη στα Δερβενάκια, όπου συνέτριψε τον στρατό του Δράμαλη (26-28 Ιουλίου 1822).

Λόγω των κατορθωμάτων του, διορίστηκε δίκαια Αρχιστράτηγος των επαναστατικών δυνάμεων της Πελοποννήσου.

Η μάχη της Καρύταινας

Η Καρύταινα απεικονίζεται στην οπίσθια όψη του χαρτονομίσματος. Παραπέμπει στη σημαντική μάχη που έγινε εκεί στις 27 Μαρτίου 1821. Ήταν μια από τις πρώτες ένοπλες συγκρούσεις της Ελληνικής Επανάστασης.

Ο Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε ότι 5.000 Τούρκοι κατευθύνονταν μέσω της Καρύταινας στην Τριπολιτσά, όπου θα ενίσχυαν τους Τούρκους που είχαν ήδη κλειστεί στο κάστρο της πόλης.

Στον Άγιο Αθανάσιο, οι 400 άνδρες του Κολοκοτρώνη ήρθαν σε σύγκρουση με 1.700 ένοπλους Τούρκους. Η μάχη κράτησε 6 ώρες.

Οι Τούρκοι έφεραν ενισχύσεις από την Τριπολιτσά (2.500 άνδρες) και απώθησαν τους Έλληνες. Αφού λεηλάτησαν και πυρπόλησαν την Καρύταινα, επέστρεψαν στη βάση τους.

Παρά την ήττα, η μάχη ήταν σημαντική καθώς γενικεύτηκε η επανάσταση στην Πελοπόννησο και οι Τούρκοι άρχισαν να κλείνονται στα κάστρα τους. Οι περισσότεροι κατέφυγαν στην Τριπολιτσά, που πέρασε τελικά στα χέρια των Ελλήνων στις 23 Σεπτεμβρίου 1821.

Το χαρτονόμισμα στις εκδόσεις μας

Το χαρτονόμισμα περιλαμβάνεται στο βιβλίο Ελληνικό Χαρτονόμισμα. Ιστορικές Μαρτυρίες της Δρ Δήμητρας Τσαγκάρη. Περιλαμβάνει τα χαρτονομίσματα που κυκλοφόρησαν καθόλη την ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους: τραπεζογραμμάτια, κερματικά γραμμάτια και σχετικό υλικό. Καλύπτει 180 χρόνια ιστορίας. Σε μορφή χρονολογίου παρουσιάζονται οι σημαντικότερες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, οι οποίες συνδέονται με τη νομισματική κυκλοφορία.

Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο Ελληνικό Χαρτονόμισμα. Ιστορικές Μαρτυρίες στο e-shop της Alpha Bank.

Το τραπεζογραμμάτιο 5.000 δραχμών του 1984 εκτίθεται στο Μουσείο Χαρτονομισμάτων Ιονικής Τραπέζης της Alpha Bank στην Κέρκυρα.

Η έκθεση είναι ανοικτή για το κοινό. Δείτε τις ημέρες και ώρες λειτουργίας του Μουσείου.