Αλέκος Κοντόπουλος, Εξοχικό σπίτι

Η μεταβατική φάση του ζωγράφου

Στο Εξοχικό σπίτι ο Αλέκος Κοντόπουλος περνάει από την παραστατική ζωγραφική στην αφαίρεση.

Το έργο απεικονίζει αφαιρετικά την εξωτερική όψη ενός σπιτιού, που δεν διακρίνεται με την πρώτη ματιά. Με μια προσεκτική παρατήρηση, όμως, η εικόνα γίνεται πιο ξεκάθαρη και η κατοικία πιο ορατή.

Με πρωταγωνιστή τις γεωμετρικές φόρμες

Το βασικό μέρος της σύνθεσης αποτελείται από καθαρές και γεωμετρικές φόρμες. 2 διαφορετικές επίπεδες επιφάνειες ορίζουν την κόκκινη στέγη. Οι επιφάνειες ξεχωρίζουν μεταξύ τους με μια ευθεία γραμμή.

Στο πρώτο πλάνο απεικονίζεται ανοιχτή η πράσινη καγκελόπορτα της εισόδου που ορίζεται με:

• Ένα πράσινο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο στο κάτω μέρος.
• Επάλληλες πράσινες κάθετες γραμμές που υποδηλώνουν τα κάγκελα.

Τα επιμέρους στοιχεία της σύνθεσης αποδίδονται με πιο ελεύθερες, εξπρεσιονιστικές πινελιές. Με αυτόν τον τρόπο, ο Κοντόπουλος προσθέτει ποικιλομορφία στο αποτέλεσμα.

Λίγα λόγια για τη ζωή του

Ο Αλέκος Κοντόπουλος (1904-1975) γεννήθηκε στη Λαμία. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1923 έως το 1929 με καθηγητές τους Γεώργιο Ιακωβίδη, Δημήτρη Γερανιώτη, Παύλο Μαθιόπουλο και Νικόλαο Λύτρα. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι έως το 1932. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα κοντά στους P. Le Doux και H. Morisset.

Επισκέφθηκε και πάλι το Παρίσι το 1935 για να παρακολουθήσει μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών και στις ακαδημίες Colarossi και Grande Chaumière. Το 1939 επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάστηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από το 1941 έως το 1969.

Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην Αντίσταση και φιλοτέχνησε μια σειρά σχεδίων και χαρακτικών με σχετικό θέμα.

Εικαστικές επιρροές

Ο Κοντόπουλος ήρθε σε επαφή με όλες τις μοντέρνες καλλιτεχνικές τάσεις κατά τη διαμονή του στο Παρίσι. Αρχικά δεν επηρεάστηκε από αυτές.

Ταξίδεψε στο Βέλγιο για να μελετήσει τη φλαμανδική ζωγραφική. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου καλλιέργησε μια ζωγραφική αναπαραστατικών-ρεαλιστικών τάσεων.

Από τη δεκαετία του 1950 προσχώρησε σταδιακά σε ένα περισσότερο εξπρεσιονιστικό ζωγραφικό ιδίωμα. Αυτό τον οδήγησε σε εντελώς αφηρημένες διατυπώσεις, και στράφηκε στην ανεικονική ζωγραφική και την αφηρημένη τέχνη.

Πρωτοπόρος της ανεικονικής ζωγραφικής

Ο Κοντόπουλος υπήρξε ένας από τους κυριότερους εισηγητές της αφαίρεσης στη νεοελληνική τέχνη. Οι σπουδές του στο Παρίσι ήταν καταλυτικές γι’ αυτή την πρωτοπορία του. Εκεί ήρθε σε επαφή με όλες τις αφηρημένες τάσεις.

Αρχικά ξεκίνησε από την παραστατική ζωγραφική. Όμως, από τα τέλη της δεκαετίας του ’40 συνέχισε στον δρόμο της αφαίρεσης και της ανεικονικής ζωγραφικής: την απομάκρυνση, δηλαδή, από τον αισθητό κόσμο και την αναπαράστασή του στη ζωγραφική επιφάνεια.

Υπερασπίστηκε μάλιστα την ανεικονική ζωγραφική τόσο μέσα από τα έργα του όσο και μέσα από κείμενά του. Το 1949 ίδρυσε μαζί με συναδέλφους του και τέθηκε επικεφαλής της ομάδας «Οι Ακραίοι». Στόχος της ήταν να διαδώσει τις αφαιρετικές μορφές στην Ελλάδα.

Ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης

Ο Κοντόπουλος παρουσίασε το έργο του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ξεχωρίζουν οι συμμετοχές στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο το 1953, το 1955 (τιμήθηκε με αργυρό μετάλλιο) και το 1957, και σε αυτές της Αλεξάνδρειας (1959) και της Βενετίας (1960).

Το 1976 οργανώθηκε αναδρομική έκθεση του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη. Το 1950 το ελληνικό τμήμα της AICA τον πρότεινε για το βραβείο Guggenheim.

Το 1973 του απονεμήθηκε το Α΄ Κρατικό Βραβείο. Ο Κοντόπουλος αρνήθηκε να το παραλάβει σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά του δικτατορικού καθεστώτος.

To έργο στις εκδόσεις μας 

Το Εξοχικό σπίτι του Αλέκου Κοντόπουλου αναφέρεται στις εκδόσεις της Alpha Bank: 

• Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική, σε επιμέλεια της Ειρήνης Οράτη. Είναι μια επετειακή έκδοση για τα 125 χρόνια από την ίδρυση της Alpha Bank.
  Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική από το e-shop της Alpha Bank. 
• Η Συλλογή της Alpha Bank. Ελληνική Τέχνη από το 1920 έως σήμερα, σε επιμέλεια της Ειρήνης Οράτη. Η έκδοση συνόδευσε έκθεση της Συλλογής στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη.
  Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Η Συλλογή της Alpha Bank. Ελληνική Τέχνη από το 1920 έως σήμερα από το e-shop της Alpha Bank. 

Άλλες βιβλιογραφικές αναφορές 

Το Εξοχικό σπίτι του Αλέκου Κοντόπουλου αναφέρεται στο βιβλίο Ζωγραφική του 20ου αιώνα, του Χρύσανθου Χρήστου. 

Η Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.